🍽️ E-Kodları Helal/Haram Rehberi

Gıda katkı maddelerinin İslami açıdan değerlendirilmesi

❌ HARAM - Kesin hayvansal köken (domuz dahil)

⚠️ ŞÜPHELİ - Bitkisel veya hayvansal olabilir

✅ HELAL - Bitkisel/mineral/sentetik köken

10

Haram

65+

Şüpheli

26

Helal

❌ HARAM - Kesin Hayvansal Kökenli (Kaçınılması Gereken)

E-Kodu	İsim	Açıklama
E120	Cochineal (Karmin) Renklendirici	Böceklerden elde edilir. Kozmetiklerde, şampoanlarda, kırmızı elma sularında, şekerlemelerde kullanılır. Hanefi mezhebine göre sakıncalı. Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
E441	Jelatin (Gelatine) Koyulaştırıcı	Domuz, sığır, kanatlı, balık gibi hayvanların deri, bağ dokuları ve kemiklerinden sıcak işlem uygulanarak elde edilir. Alerji ve astıma sebep olabilir. Şekerlemelerde, jölelerde, kapsüllerde yaygın.
E542	Bone Phosphate Topaklanma Önleyici	Hayvan kemiklerinden üretilir (domuz ve sığır dahil). Emülgatör ve fosfor kaynağı olarak kullanılır. Diş macunu gibi kozmetiklerde de bulunur.
E904	Şellak (Shellac) Sırlama Maddesi	Lak böceği tarafından üretilen reçineden elde edilir. Yüzey sırlama maddesi olarak kullanılır. Deri tahrişine neden olabilir.
E910	L-Cysteine Un İşleme Ajanı	Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır. İnsan saçı, domuz dahil hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir.
E920	L-Cysteine Monohydrochloride Un İşleme Ajanı	Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır. İnsan saçı, domuz dahil hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir.
E921	L-Cysteine Hydrochloride Monohydrate Un İşleme Ajanı	Ekmek ve pasta ürünlerinde kullanılır. İnsan saçı, domuz dahil hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir.
E640	Glycine (Glisin) Tat Verici	Genellikle jelatinden üretilir. Fırın pasta ürünlerinde ve ekmekte kullanılır. Domuz dahil hayvanların kemik ve derilerinden elde edilebilir.
E635	Sodium 5'-Ribonucleotides Tat Verici	Üretiminde her türlü et kullanılabilir. Cipsler, hazır şehriyeler ve bazı pastalarda kullanılır. Bazı ülkelerde yasaklanmıştır. Bebek ve küçük çocuklar korunmalıdır.
E153	Carbon Black (Karbon Siyahı) Renklendirici	Kemik, et, kan, katı ve sıvı yağlardan elde edilebilir. Reçel, jöle ve meyan kökünde kullanılır. Kanserojen riski var. Amerika'da yasaklandı.

⚠️ ŞÜPHELİ (MUSHBOOH) - Bitkisel veya Hayvansal Kökenli Olabilir

E-Kodu	İsim	Açıklama
E470a	Sodium/Potassium/Calcium Salts of Fatty Acids Emülgatör	Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir. Stearik asit, oleic asit, palmitik asit gibi doğal yağ asitlerinin tuzları. Kimyasal olarak orijini tayin edilemez.
E470b	Magnesium Stearate Emülgatör	Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir. Doğal yağ asitlerinin tuzları kullanılır. İlaç kapsüllerinde çok yaygın.
E471	Mono/Di-Glycerides of Fatty Acids Emülgatör	Gliserol ve doğal yağ asitlerinden elde edilen sentetik yağlar. En yaygın şüpheli katkı maddesi! Ekmek, pasta, bisküvi, dondurma, margarinde bulunur.
E472a-f	Fatty Acid Esters of Glycerol (Tüm varyantlar) Emülgatör	E472a (Acetic), E472b (Lactic), E472c (Citric), E472d (Tartaric), E472e (Di-Acetyl), E472f (Mixed). Hepsi şeker ve sentetik yağların esterleri. Hayvansal yağ kullanılabilir.
E473	Sucrose Esters of Fatty Acids Emülgatör	Şeker ve sentetik yağların esterleri. Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir.
E474	Sucroglycerides Emülgatör	Şeker ve sentetik yağların esterleri. Gliserol ve doğal yağ asitlerinden oluşur.
E475	Polyglycerol Esters of Fatty Acids Emülgatör	Poligliserol ve yağ asitlerinin kombinasyonu. Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir.
E476	Polyglycerol Esters of Ricinoleic Acid Emülgatör	Poligliserol ve kastor yağının kombinasyonu. Çikolatada yaygın kullanılır.
E477	Propylene Glycol Mono/Di-Esters Emülgatör	Propanediol ve yağ asitlerinin kombinasyonu. Domuz dahil hayvansal yağ kullanılabilir.
E478	Lactylated Fatty Acid Esters Emülgatör	Laktik asit, gliserol, propanediol ve doğal yağların kombinasyonu.
E479b	Thermally Oxidised Soya Bean Oil Emülgatör	Mono ve di-gliseritlerle işlenmiş soya yağı. Hayvansal yağ da kullanılabilir.
E481	Sodium Oleyl/Stearoyl Lactylate Emülgatör	Sodyum, stearik asit ve laktik asit kombinasyonu. Ekmekte yaygın.
E482	Calcium Oleyl/Stearoyl Lactylate Emülgatör	Pastacılık ürünlerinde kullanılır. Kalsiyum, stearik asit ve laktik asit kombinasyonu.
E483	Stearyl Tartrate Emülgatör	Tartarik asit ve stearik asit kombinasyonu.
E491-495	Sorbitan Esters (Monostearate, Tristearate, vb.) Emülgatör	E491 (Monostearate), E492 (Tristearate), E493 (Monolaurate), E494 (Mono-Oleate), E495 (Monopalmitate). Sorbitol ve çeşitli asitlerden üretilir.
E430-436	Polyoxyethylene Stearates / Polysorbates Kıvam Artırıcı	E430, E431, E432, E433, E434, E435, E436. Bitkisel ve hayvani yağ asitlerinden elde edilir. Köpük önleme ve hamur şartlandırıcı olarak kullanılır.
E442	Ammonium Phosphatides Kıvam Artırıcı	Çikolata, şekerleme, bebek mamalarında kullanılır. Amonyak ve yağ asitlerinden elde edilir. Domuz dahil hayvansal yağ kullanılabilir.
E570-573	Stearic Acid ve Tuzları Emülgatör	E570 (Stearic Acid), E571 (Ammonium Stearate), E572 (Magnesium Stearate), E573 (Aluminium Stearate). Sakız, fırın ürünlerinde kullanılır.
E422	Glycerol/Glycerin Kıvam Artırıcı	Hayvansal veya bitkisel yağların alkalilerle ayrışmasından elde edilir. Çok yaygın! Tatlılarda, içeceklerde, ilaçlarda bulunur.
E1518	Glycerol Mono/Di/Tri-Acetate (Tracetin) Solvent	Asetik asit ve gliserolden yapılır. Aromalar için eritken olarak kullanılır.
E322	Lecithin (Lesitin) Antioksidan/Emülgatör	Soya fasulyesi, yumurta sarısı, yerfıstığı, mısır veya hayvani yağlardan elde edilir. Çikolata ve bisküvilerde çok yaygın. Bitkisel tipi tercih edilmeli.
E270	Lactic Acid (Laktik Asit) Koruyucu	Süt veya şekerden bakterilerle üretilir. Bebeklerin sindirimi zordur. Tatlılar, salata sosu, şekerlemelerde kullanılır.
E325-329	Laktatlar (Sodium, Potassium, Calcium, Magnesium) Koruyucu/Antioksidan	Laktik asitten elde edilir. Krema, peynir, dondurma, hazır çorbada kullanılır. Bebek ve çocuklara uygun değil.
E585	Ferrous Lactate Renk Tutma Ajanı	Laktik asidin demir tuzu. Kökeni süttür. Laktaz ve süte alerjisi olanlar dikkat etmeli.
E966	Lactitol Tatlandırıcı	Süt şekerinden (laktoz) üretilir. Fırın ve şekerleme ürünlerinde kullanılır.
E160a	Alpha/Beta/Gamma Carotene (Karoten) Renklendirici	Havuç, turunçgil ve sebzelerden elde edilir. Ancak bazı üreticiler stabilizatör olarak jelatin kullanabilir.
E161g	Canthaxanthin (Kantaksantin) Renklendirici	Yeşil yaprak, kadife çiçeği, yumurta sarısında bulunur. Alkolle muamele edilmiş olabilir. Mantar, kabuklu hayvan, balıktan da elde edilebilir.
E627	Disodium 5'-Guanylate Tat Verici	Sardalye ve maya ekstraktından izole edilir. Gut hastalığına sebep olabilir. Bebeklerde kullanımı yasak.
E630	Inosinic Acid Tat Verici	Et veya balıktan (sardalye) çıkartılır. Şekerin bakteriyel fermentasyonu ile de üretilebilir.
E631	Disodium Inosinate Tat Verici	Et ve kurutulmuş sardalyeden hazırlanır. Sentetik çeşidi de var. Hazır gıdalarda MSG ile birlikte kullanılır.
E252	Potassium Nitrate Koruyucu	Hayvan artıklarından veya bitkilerden elde edilir. Et korunmasında kullanılır. Potansiyel kanserojen.
E469	Sodium Kasein Emülgatör	İnek sütünden çıkartılır. Homojenleştirici ve sabitleştirici olarak kullanılır.
E901	Beeswax (Balmumu) Sırlama Maddesi	Arının bal peteğinden yapılır. Bazı görüşlere göre helal, bazılarına göre şüpheli. Alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

✅ HELAL - Bitkisel/Mineral/Sentetik Kökenli

E-Kodu	İsim	Açıklama
E200-203	Sorbik Asit ve Tuzları Koruyucu	E200 (Sorbik asit), E201 (Sodyum sorbat), E202 (Potasyum sorbat), E203 (Kalsiyum sorbat). Bitkisel kökenli. Ciltte kaşıntıya sebep olabilir.
E220-228	Sülfürler Koruyucu	E220-228 serisi. Kömür katranından veya mineral kaynaklı. Astım nöbetlerini azdırabilir, B1 vitaminini yok eder. İçecekler, kurutulmuş meyvelerde kullanılır.
E235	Natamisin Koruyucu	Bakteri kaynaklı. Bulantı, kusma, ishal ve cilt kaşıntısına neden olabilir. Et ve peynir ürünlerinde kullanılır.
E236-238	Formatlar Koruyucu	E236 (Formik asit), E237 (Sodyum format), E238 (Kalsiyum format). Sentetik. Bazı ülkelerde yasaklandı.
E242	Dimetil Dikarbonat Koruyucu	Sentetik. Meyve sularına antimikrobiyal olarak eklenir.
E260-264	Asetatlar Koruyucu	E260 (Asetik asit - sirke), E261-264 (Çeşitli asetatlar). Ağaç liflerinden sentetik olarak üretilir. Turşu ve soslarda kullanılır.
E280-283	Propiyonatlar Koruyucu	E280 (Propiyonik asit), E281-283 (Tuzları). Migren ağrılarına sebep olabilir. Ekmek ve un mamullerinde yaygın.
E290	Karbon Dioksit Koruyucu	Mineral kaynaklı. Gazlı içeceklerde kullanılır.
E296	Malik Asit Koruyucu	Meyvelerden veya sentetik yoldan elde edilir. Bebekler ve küçük çocuklar sakınmalıdır.
E297	Fumarik Asit Koruyucu/Antioksidan	Bitkisel/sentetik. Keklerde kullanılır.

⚠️ Önemli Uyarı

Bu liste genel bir rehber niteliğindedir. Şüpheli maddelerin kesin durumu üretici firmadan teyit edilmelidir.
"Bitkisel kaynaklı" veya "Vegetable source" ibaresi bulunan ürünler tercih edilmelidir.
Helal sertifikalı ürünler her zaman en güvenli seçenektir.

Hazırlayan: Claude AI | Kaynak: Çeşitli İslami Gıda Otoriteleri